2022/ 2023 Eğitim – Öğretim yılı başlarken Dyt. Şüheda Bengisu Rodop ile okul çağındaki çocukların nasıl beslenmeleri gerektiğini inceliyoruz.

Okulların açılması ile ebeveynler çocuklarının beslenme alışkanlıkları ile ilgili tedirgin. Gerek abur cubur tüketimi gerekse reklamlar, paketli gıdalar çocukların besin tercihlerini etkiliyor. Uzmanlar çocuğunuzun beslenme alışkanlıklarını sağlıklı tercihlerle okul çağında oluşturulması gerektiğini savunuyor.

Yaşamın her döneminde sağlıklı ve kaliteli bir yaşam için yeterli ve dengeli beslenmek temel koşul iken, büyüme ve gelişmenin hızlandığı, öğrenme ve kavrama işlevlerinin önem kazandığı okul çağında, beslenmenin önemi daha fazla. Okul çocuklarında enerji ve besin ögelerinin yetersiz alımı, büyüme, gelişme ve okul başarısını olumsuz yönde etkiler. Dengesiz beslenme malnütrisyon, şişmanlık, kalp damar hastalıkları, diyabet gibi birçok hastalığa ve ayrıca besin ögesi yetersizliklerine zemin hazırlar.

Bu dönemde enerji harcaması vücut ölçüsünün birimi başına yetişkinlerden fazladır. Çünkü büyüme olayı önemli miktarda enerji gerektirir. Ayrıca, yeni dokuların yapımı için daha fazla miktarda protein, mineral ve vitamin gereklidir. Bu gereksinmelerin karşılanabilmesi için de çocukların tüketmeleri gereken yiyeceklerin iyi kaliteli ve yeterli miktarlarda olmaları lazımdır.

Besin Seçimlerinde Çevre ve Reklamlar Etkili

Veliler çocuklarının fazla abur cubur tüketmesinden kimi zaman yetersiz beslenmesinden kimi zaman da çocuklarının temiz gıdaya erişim konusunda yeterli bilinçte olmadıklarını düşünerek okula başlayacakları dönemde endişeliler.

Çocuklar, besin seçimleri konusunda okul arkadaşları, öğretmenleri ve hatta sosyal medyadan etkilenebilirler. Okul çağı çocuğunun yanlış ya da doğru beslenmesi ailenin ve okul yönetimindeki kişilerin eğitimini gerektiren önemli bir konudur. Çocuğun, hangi tür besine, ne miktarda ihtiyacı olduğunu bilmemesi, düzensiz besin alımı, yanlış besin seçimi, besinlerin hazırlanması, pişirilmesi ve saklanmasında hatalı uygulamalar, okullarda verilen besinlerin uygun olmayışı yanlış beslenmeye ve dolayısıyla ciddi sağlık sorunlarına neden olmaktadır. 

Beslenme Çantası Oluşturulmalı

Okulda tüketeceği öğünler çocukların ortalama olarak enerji ihtiyacının %30±5’ini, protein ihtiyacının en az %30,0’unu, vitamin A, vitamin C, folat, kalsiyum, demir ve çinko ihtiyaçlarının da en az %35.0’ini karşılamalıdır.

Beslenme çantasına konulacak besinler planlanırken, çocuğun sevdiği besinlerin tercih edilmesi de önemlidir. Örneğin süt sevmeyen bir çocuğa ayran veya tatlı yemek isteyen bir çocuğa tahin-pekmez sürülmüş 1 dilim kepekli ekmek önerilebilir. Beslenme çantası hazırlarken, çocukların tercihlerini göz önüne almak, çocukların beslenme saatlerinin daha zevkli geçmesine ve çocukların beslenme çantası getirerek dışarıdan hazır besin satın almalarının önlenmesine katkı sağlar.

Beslenme çantası getiren ve getirmeyen öğrenciler kantinden de bazı besinler almaktadırlar. Sık sık alınan besinler sırasıyla hazır meyve suları (%42,8), simit, poğaça (%32,9), tost, sandviç (%30,1), cips (%20,8)’tir; süt hiç alınmayan besinlerin başında gelmektedir (%69,9). Kek, bisküvi, kraker (%54,3), simit, poğaça (%50,9), çikolata, gofret, şekerleme (%49,7) bazen alınan besinler arasındadır. Hal böyle olunca problemi çözmek için sadece beslenme çantası yeterli değil belki de kantinlerde satılan besinlere kısıtlama getirmek daha kalıcı çözüm sağlayabilir.

Beslenme Çantasına Konulacak Örnek Menüler

Taze sıkılmış meyve suları, ev yapımı mercimekli tam buğdaylı poğaça, veya börek, kuruyemişler.

Peynirli sandviç, meyve, kuruyemişler

Ayran, simit, meyve

Pankek, meyve, kuruyemişler

Ekmek arası köfte içine sebzelerle, ayran veya taze sıkılmış meyve suyu.

Ton balıklı kepek ekmekli sandviç, meyve, kuruyemişler.

Cevizli üzümlü kek kefir, meyve.

Hindi fümeli ve peynirli kepek ekmekli sandviç, kuruyemişler.